Băng huyết sau sinh là tình trạng sản phụ bị mất một lượng máu rất lớn sau khi sinh con, có thể dẫn đến sốc mất máu. Tình trạng này có thể xảy ra sau khi sinh thường hoặc sau khi mổ lấy thai. Đây là một trong 5 tai biến sản khoa thường gặp nhất và là nguyên nhân gây tử vong mẹ hàng đầu trên thế giới. Theo thống kê của Tổ chức y tế thế giới, cứ mỗi 4 phút có một sản phụ tử vong vì băng huyết sau sinh.

Nguyên nhân gây ra băng huyết sau sinh là gì?

Trong phần lớn trường hợp, băng huyết sau sinh xảy ra do tử cung không gò tốt sau khi sinh.

Các nguyên nhân thường gặp khác gây băng huyết sau sinh là:

• Rách âm đạo, cổ tử cung hoặc vỡ tử cung.
• Còn sót một phần nhau thai hoặc màng nhau vẫn dính vào tử cung sau khi sổ nhau.
• Bệnh lý rối loạn đông cầm máu.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ bị băng huyết sau sinh:

Sản phụ có các yếu tố sau đây sẽ có nguy cơ băng huyết sau sinh cao hơn bình thường:

• Béo phì, Đa sản, Thiếu máu, Bệnh lý của cơ tử cung (như U xơ tử cung to, lạc tuyến trong cơ tử cung), Tiền căn BHSS, tiền căn gia đình (mẹ, chị em gái) bị BHSS , đang sử dụng thuốc (thuốc cắt gò tử cung, thuốc kháng đông…)
• Thai kỳ hỗ trợ sinh sản (IVF)
• Nhau cài răng lược, nhau tiền đạo, vết mỗ cũ.
• Rối loạn tăng huyết áp trong thai kỳ (tiền sản giật, sản giật) 
• Nhau bong non.
• Thai lưu 
• Con to > 4000 gram.
• Đa ối
• Nhiễm trùng ối
• Thai già tháng
• Chuyển dạ quá nhanh hoặc chuyển dạ kéo dài.

Các triệu chứng của băng huyết sau sinh là gì?

Triệu chứng chính là chảy máu lượng lớn từ âm đạo. Mất máu trong băng huyết sau sinh có thể ồ ạt hoặc chảy một cách từ từ, kín đáo, máu thường có màu đỏ tươi và chảy ra liên tục. Nếu mất quá nhiều máu, sản phụ có thể cảm thấy mệt, yếu, chóng mặt, choáng váng, vã mồ hôi, tay chân lạnh, da xanh xao. Kiểm tra mạch, huyết áp có thể thấy dấu hiệu de dọa sốc hoặc sốc mất máu như mạch nhanh, huyết áp tụt. Có thể thấy dấu hiệu tử cung mềm nhão, co hồi kém, tăng kích thước.

Băng huyết sau sinh được điều trị như thế nào?

Nếu băng huyết xảy ra do tử cung không co bóp tốt sau sinh, các phương pháp điều trị bao gồm:

• Xoa bóp tử cung – Y tá, bác sĩ hoặc nữ hộ sinh sẽ dùng tay ấn xuống bụng dưới của bạn và xoa bóp tử cung. Điều này giúp tử cung co bóp.
• Thuốc giúp tử cung tăng co bóp và làm chậm quá trình chảy máu
• Kiểm tra và xử trí nếu có sót nhau hoặc các chấn thương đường sinh dục như rách âm đạo, cổ tử cung.
• Các biện pháp chèn ép cơ học giúp cầm máu lòng tử cung.

Nếu tình trạng chảy máu rất nghiêm trọng, bạn có thể cần truyền máu và các biện pháp hồi sức tích cực khác nhằm tránh tổn thương đa cơ quan do thiếu máu.

Nếu các phương pháp điều trị này không cầm máu được, bác sĩ có thể thử các phương pháp điều trị xâm lấn hơn như can thiệp tắc mạch máu tử cung. Nếu không có phương pháp điều trị nào hiệu quả, bác sĩ có thể phải phẫu thuật thắt động mạch tử cung, khâu ép tử cung … cuối cùng có thể sẽ phải cắt bỏ tử cung của bạn nếu không có phương pháp nào giúp ngưng chảy máu.

Cần lưu ý gì ở thai kỳ sau?

Để dự phòng băng huyết sau sinh, sản phụ nên thực hiện khám thai đầy đủ và kiểm soát các yếu tố nguy cơ trước sinh. Bổ sung sắt, acid folic và có chế độ dinh dưỡng hợp lý theo chỉ dẫn của bác sĩ để phòng ngừa thiếu máu.